Świadczenia po wypadku przy pracy

Art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (J.t.: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322; z późn. zm.) określił listę świadczeń które mogą należeć się z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, jako następujące:
1. zasiłek chorobowy,
2. świadczenie rehabilitacyjne,
3. zasiłek wyrównawczy,
4. jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
5. jednorazowe odszkodowanie dla członka rodziny osoby zmarłej na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej,
6. renta z tytułu niezdolności do pracy,
7. renta szkoleniowa,
8. renta rodzinna dla członków rodziny osoby zmarłej na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej,
9. dodatek do renty rodzinnej – dla sieroty zupełnej,
10. dodatek pielęgnacyjny,
11. pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne.

Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje od pierwszego dnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, za które ubezpieczony na podstawie odrębnych przepisów zachowuje prawo do wynagrodzenia, uposażenia, stypendium lub innego świadczenia przysługującego za czas niezdolności do pracy. Zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego przysługują w wysokości 100% podstawy wymiaru. Podstawę wymiaru zasiłku i świadczenia, stanowi kwota będąca podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe.

Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje osobie poszkodowanej wskutek wypadku przy pracy, sytuacji gdy wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, jeżeli dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie wypłacane to przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, jednak nie dłużej niż przez 12 miesięcy. Świadczenie wypłacane jest w wysokości 90% wynagrodzenia lub przychodu, które stanowiło podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych 90. dni pobierania świadczenia, a jeśli niezdolność do pracy przypada na okres ciąży (świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego) oraz gdy niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową (świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego) - w wysokości 100% tego wynagrodzenia; w pozostałych przypadkach 75% Prawo do zasiłków i świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia wypadkowego ustalają i świadczenie to oraz zasiłki wypłacają:
1) płatnicy składek, jeżeli są zobowiązani do ustalania prawa do zasiłków w razie choroby i macierzyństwa i ich wypłaty;
2) Zakład Ubezpieczeń Społecznych — w pozostałych przypadkach

Zasiłek wyrównawczy przysługuje ubezpieczonemu będącemu pracownikiem ze zmniejszoną sprawnością do pracy, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek poddania się rehabilitacji zawodowej w celu adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy. Zasiłek wyrównawczy przysługuje wówczas przez okres rehabilitacji, nie dłużej jednak niż przez 24. miesiące. Zasiłek nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Jeżeli konieczność poddania się rehabilitacji zawodowej spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, pracownikowi przysługuje zasiłek wyrównawczy z ubezpieczenia wypadkowego, w pozostałych przypadkach przysługuje zasiłek wyrównawczy z ubezpieczenia chorobowego.

Jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje pracownikowi, który wskutek wypadku przy pracy doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Stały uszczerbek na zdrowiu — jest to naruszenie sprawności organizmu, powodujące upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy. Za stały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy. Za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie. Oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową dokonuje się po zakończeniu leczenia i rehabilitacji. Jednorazowe odszkodowanie przysługuje w wysokości 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

Jednorazowe odszkodowanie dla członków rodziny pracownika zmarłego wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługuje członkom rodziny pracownika, który zmarł wskutek wypadku przy pracy. Odszkodowanie to przysługuje również w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy rencisty, który był uprawniony do renty z ubezpieczenia wypadkowego. Członkami rodziny uprawnionymi do odszkodowania są:
• małżonek – przy czym jednorazowe odszkodowanie nie przysługuje małżonkowi w przypadku orzeczonej separacji;
• dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej, spełniające w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty warunki uzyskania renty rodzinnej;
• rodzice, osoby przysposabiające, macocha oraz ojczym, jeżeli w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe lub jeżeli ubezpieczony lub rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania albo jeżeli ustalone zostało wyrokiem lub ugoda sadowa prawo do alimentów z jego strony.
W przypadku, kiedy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest tylko jeden członek rodziny zmarłego pracownika lub rencisty, przysługuje ono w wysokości: 18-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, gdy uprawnionymi są małżonek lub dziecko; 9-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, gdy uprawniony jest inny członek rodziny. Jednorazowe odszkodowanie z tytułu śmierci pracownika lub rencisty, który zmarł wskutek wypadku przy pracy pomniejsza się o kwotę jednorazowego odszkodowania z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, wypłaconego temu pracownikowi lub renciście. 

Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje poszkodowanemu w wypadku przy pracy lub z powodu choroby zawodowej, jeżeli powstanie niezdolność do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Za niezdolną do pracy uważa się osobę, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła - w znacznym stopniu - zdolność do pracy zgodnej z posiadanym przez nią poziomem kwalifikacji. W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji. Renta związana z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową przysługuje:
• niezależnie od długości okresu ubezpieczenia wypadkowego,
• bez względu na datę powstania niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,
 przy ustalaniu podstawy jej wymiaru nie stosuje się ograniczenia wskaźnika wysokości podstawy renty.
Renta stała przysługuje ubezpieczonemu którego niezdolność do pracy została uznana za trwałą. Renta okresowa przysługuje - jeśli niezdolność do pracy ma charakter czasowy. Przysługuje ona przez okres wskazany w decyzji organu rentowego. Renta z tytułu niezdolności do pracy i renta szkoleniowa z ubezpieczenia wypadkowego nie może być niższa niż:
1) 80% podstawy jej wymiaru — dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy;
2) 60% podstawy jej wymiaru — dla osoby częściowo niezdolnej do pracy;
3) 100% podstawy jej wymiaru — dla osoby uprawnionej do renty szkoleniowej.

Renta szkoleniowa przysługuje dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową; Renta rodzinna z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje uprawnionym członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Renta rodzinna z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje również w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty uprawnionego do renty z tytułu niezdolności do pracy. Członkom rodziny rencisty uprawnionego do renty z ubezpieczenia wypadkowego, który zmarł z innych przyczyn niż wypadek przy pracy lub choroba zawodowa, przysługują świadczenia określone w ustawie o emeryturach i rentach z FUS bez względu na długość okresu uprawniającego do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie tych przepisów. Dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej przysługuje sierocie zupełnej uprawnionej do renty rodzinnej. Świadczenie to podlega waloryzacji.

Dodatek pielęgnacyjny – świadczenie wypłacane przez ZUS jako dodatek do emerytury lub renty (a więc dla osoby uprawnionej do emerytury/renty), jako pomoc ze strony państwa dla beneficjenta świadczenia w przynajmniej częściowym pokryciu kosztów wynikających z jego niezdolności bądź ograniczonej zdolności do samodzielnego funkcjonowania. 

Dodatek pielęgnacyjny przysługuje: • osobie uprawnionej do renty/emerytury, jeśli została ona uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz samodzielnej egzystencji, • osobie, która ukończyła 75. rok życia. W przypadku pierwszej grupy osób w celu uzyskania powyższego dodatku należy złożyć odpowiedni wniosek do ZUS-u wraz z orzeczeniem lekarskim o niezdolności do pracy. W przypadku drugiej grupy świadczenie przyznawane jest z urzędu.